Voeding voor een zieke fret

Stel je fret was gewend aan prooivoeding en je wilt meer dan alleen brokken kunnen geven, of je fret heeft heeft tijdelijk of chronisch iets onder de leden waardoor deze beter zachte voeding kan eten. Hoe ga je hiermee om? Sommige van deze fretten eten met extreem lange tanden brokken(brij) of zelfs Royal Canin Recovery Liquid als zij flink ziek zijn, dus alternatieven zijn dan erg welkom.

Index (klik op onderstaand onderwerp)

Risico's

Het is duidelijk dat er forse risico's aan prooivoeding zitten (zie de waarschuwing onder prooidieren). Er zijn momenteel buiten proportioneel veel fretten ziek, en het voeren van prooi wordt (tijdelijk) sterk afgeraden.

Wat zijn de risico’s van rauwvoeding bij fretten?

• Een maag/darmperforatie door een stukje niet goed gekauwd/verteerd bot. Deze ontstaat zeer abrupt en is levensbedreigend. De fret kan binnen enkele uurtjes overlijden als deze niet acuut geopereerd wordt. Dit overkomt zo’n 1 op de 20 a 30 fretten is mijn inschatting over de afgelopen jaren. Een oplettende eigenaar houdt met een spoedoperatie de fret nog in leven heeft, maar velen overlijden. Een fret die dit overleeft mag door het littekenweefsel meestal nooit meer prooi in zijn leven.
• Kortdurige en terugkerende maaginfecties door een bacterie of virus. Hierbij is een Synulox antibiotica kuur (en evt. wat andere ondersteuning van medicijnen) van belang om weer in balans te komen. Een groot stel jonge fretten heeft hier op dit moment mee te maken. Deze infectie kan de fret zelfs chronische schade hebben toegebracht.
• Acute maagbacterie. Hierbij is de maag (albumine) nog intact maar is het aantal ontstekingscellen enorm. Na een (forse) antibiotica kuur is het mogelijk dat na een paar maanden dit in de vorm van een maaginfectie hierboven uitgelegd, weer terugkomt. Ook deze acute infectie kan de fret chronische schade toebrengen.
• Een verminderde functie van de maag (o.a. te lage albumine in het bloed die niet te herstellen is). Dit is chronisch en hoopt geen fretteneigenaar mee te maken voor de fret minstens 6 jaar is geworden. Helaas zijn er her en der ook jonge fretten die hiermee te maken krijgen en soms zelfs veelte jonge leeftijd al ingeslapen moeten worden. Het voeren van vervuilde (niet zichtbaar voor ons oog) prooi, de ontwikkeling van de organen in de baarmoeder, of zaken als stress zouden hier zoal invloed op kunnen hebben.
• Middenoorontsteking (in verscheidene gradaties mogelijk, maar bij het tonen is het meestal al serieus). De gedachte was voorheen dat oormijten een gaatje in het trommelvlies zouden maken waardoor de bacterie naar binnen kon treden, maar ook fretten die nog nooit of te nimmer oormijt hebben gehad blijken al (jong) een middenoorontsteking te hebben. Een nieuwe theorie is dat deze bacterien uit prooivoeding via de bek omhoog kunnen trekken naar het middenoor. Het kan ook zijn dat fretten hier gewoon gevoelig voor blijven wat we ook doen, en dat geen van de theorieën klopt… wie zal het zeggen. Het blijft voorlopig pech hebben als je dit als fret en eigenaar overkomt.

Symptomen

Minder eten is vaak een teken dat er iets niet in de haak is. Maar uitgaande van een jonge, verder gezonde fret, kan ineens minder prooi eten wel geoorloofd zijn als:

• Ze uitgegroeid zijn. Fretten eten in de groei het dubbele. Rammen kunnen in de groei soms wel 6 muizen per dag op. Normaliter maar 3. Moertjes gaan bijv. van 4 of 3, naar 2 tot 1,5.
• Van de winter naar zomer. Ook in dit geval eten fretten ineens wat minder. En in de herfst gaan ze ineens veel meer eten. Ze verliezen of groeien zo’n 30% in gewicht, maar zoiets ook wel in voeding.

Voor de symptomen van maagproblemen klik op de verdieping: Symptomen

- Heviger dan gebruikelijk liever alleen maar muis willen eten (geen andere prooidieren meer)
- Niet op het juiste gewicht/afvallen/niet snel genoeg groeien (vergelijkbaar met broers of zussen gewichten)
- Slecht willen eten
- Rustiger/lustelozer
- De standaard misselijkheidssymptomen:
  > Wat boller lopen
  > Niet graag opgepakt willen worden
  > Royal Canin Recovery Liquid schaaltjes langs de rand oplikken i.p.v. vanuit het midden opslobberen
  > Royal Canin Recovery Liquid 'te heet eten' i.p.v. opslobberen
  > Smakken
  > Bek wrijven over de vloer of graven na het eten
  > Aan de bek krabben (alsof ze de tanden eruit willen trekken)
  > Knarsetanden
  > Aan stof knagen
  > Braken
- In geval van doorgeschoten naar nierontsteking: urine oplikken
- Anaalklieren gebruiken

Het is verraderlijk lastig opmerkbaar door de veranderende fases bij pups, eigenaren die dan voor het eerst een fret hebben en het nog niet herkennen. Als voorbeeld is het bijv. volkomen normaal dat ze nu iets rustiger worden nu ze volwassen worden.

Incubatietijd: enkele dagen tot 1 week na het eten van slechte prooi.

Wat te doen als je het opmerkt
Als je merkt dat je fret één van de tekenen hierboven vertoond, schakel dan z.s.m. terug op 100% brok met 1x Royal Canin Recovery Liquid per dag. Als je het toevallig al in huis hebt kun je daar Sucralfaat (maagbeschermer) bij geven ter ondersteuning (gebruik zou bekend moeten zijn). Maak daarna een afspraak bij De Frettenkliniek. Een reguliere dierenarts ontdekt geen maagproblemen bij een fret en geeft vrijwel standaard zeer schadelijke medicatie mee. Dat doen zij absoluut niet expres uiteraard, maar op basis van hun kennis van andere huisdieren. Helaas werken fretten te anders.
Voor de symptomen van een middenoorontsteking klik op de verdieping: Symptomen

Kauwproblemen:
- Moeilijker botjes eten (slechte prooi eten)
- Kruimelen met brokjes
- Door bovenstaande redenen; afgevallen
- De kauwproef: een pen tussen de tanden steken en kijken of de fret kauwt. Zo nee kan dit komen omdat de fret pijnlijke kauwgewrichten heeft.

Oorproblemen:
- Moeilijk in nekvel te pakken (halsspieren spannen)/ bij gaan tranen
- Pijn bij het aanraken of schoonmaken van de oren.

Keelproblemen:
- Geluid met ademhalen (reutelen).
- Geluid met eten door slikproblemen.
- Hoesten, kuchen, kokhalzen, smakken of kopschudden met eten. Een enkele keer benauwdheid.

Neurologische problemen:
- Tranen bij eten

Incubatietijd: symptomen vallen meestal na 1 à 2 maand op zijn plaats bij eigenaar.

Wat te doen als je het opmerkt
Geef je fret geweekte brokken als voeding en laat deze geen harde brokjes of andere harde snoepjes kauwen. Maak daarna een afspraak met De Frettenkliniek. Een middenoorontsteking is iets waar specifiek De Frettenkliniek ervaring mee heeft. De Universiteitskliniek Utrecht ontkent zelfs het bestaan hiervan. Behandeling verschilt voor hoe erg de fret eraan toe is en gaat van een Synulox kuur, naar een stevigere antibiotica (kortdurend gezien maag-kapotmakend), tot zelfs een oorspoeling (kan alleen De Frettenkliniek).
Voor de symptomen van een acute verstopping/blokkade maagdarmstelsel klik op de verdieping: Symptomen

- Niets meer willen (door ook niet kunnen) eten, het voedsel passeert niet meer
- Spontaan geen ontlasting meer aantreffen
- Uitdroging
- Snel afvallen
- Bleek (witte huid/neus)
- Verhoging/ koorts (vanaf 39 graden en hoger)
- Zeer snel achteruitgang, binnen no time een bijna dode en laveloze fret

Incubatietijd: enkele uren.

Wat te doen als je het opmerkt
Pak z.s.m. je fret in een carrier en bel met spoed de lokale dierenarts want je hebt geen tijd meer te verliezen.

Het is altijd slim wekelijks je fret te wegen en dit te noteren. Zodra je iets geks opmerkt aan symptomen, of je fret nu braakt, gekke ontlasting heeft, of iets anders; noteer de datum en maak een type dagboekje. Maak indien nuttig een foto van de ontlasting of het braaksel, of een filmpje van het gedrag. Baat het niet, dan schaadt het niet.

Alternatieven

Het vervelendste nieuws dat je kunt krijgen is dat je (jonge) fret vroegtijdig ziek is. In het geval van middenoorontsteking vooral bij zachte voeding houden en bij maagklachten mogen harde brokjes ook gewoon, maar eet de fret geregeld al met tegenzin en zul je mogelijk ook op zoek moeten naar wat alternatieven.

Het is dus echt HEEL belangrijk om, als je fret met prooivoeding is opgegroeid, je fret te wennen aan voeding zonder rauwe bacteriën. Want één ding staat vast: vroeg of laat krijgt elke fret te maken met maag-darmproblemen in zijn leven en dan is het prettig als je verschillende voeropties hebt.

Wat zijn de alternatieven en waarom geven we die?

• Goede kwaliteit kittenbrok (zonder graan en met een hoog vlees %) zoals Virbac pre neutered baby cat HPM of Orijen cat & kitten. Kan hard worden gegeven, geweekt, of als brokkenbrij (mogelijk nog gemengd met Royal Canin Recovery Liquid). Virbac leent zich hier beter voor het maken als brokkenbrij (verzuurd minder snel) en fretten met misselijkheidstekenen eten dit over het algemeen beter.
• Royal Canin Recovery Liquid; dit is vrij prijzig, maar geweldige noodvoeding en als je het nodig hebt. Het is geweldig als je medicatie moet geven, het moeten geven van zachte voeding na een operatie, acute problemen en snel je fret vocht of energie willen geven of voeding kunnen geven zodra andere voeding moeilijk wordt geaccepteerd. Stel dat het nodig is, kan een fret al zijn voedingswaarde hieruit halen en dus 100% op leven. Invriezen in blokjes of ijsblokjeszakjes houdt het langer houdbaar in kleinere porties.

• Hills A/D, blikvoeding voor het herstel na operatie of ziekte, met extra zachte textuur. Het kan dus door Royal Canin Recovery Liquid worden gemengd en per spuitje worden gevoerd als nodig, of geeft sommige fretten die weinig anders mogen en het makkelijk blijken te eten een extra voedingsbron.
• Goede kwaliteit natvoer met zeer hoge vlees percentages zoals:
  • Ziwipeak Daily Cat Cuisine (93% vlees en bouillonvocht)
  
  • Cosma Nature Kitten Kattenvoer (85% vlees en bouillonvocht) e.a. Cosma natvoer blikjes voor katten
  Naast brokken en Royal Canin Recovery Liquid is het momenteel geen slecht idee je fret hier als snoepje aan te laten wennen.
  Tip: vries na openen porties in in bijv. een ijsblokjesvorm, zo heb je altijd kleine verse porties.
  Let op: Greenwoods lijkt een goed merk, maar geeft zeer slechte ontlasting en heeft een rode kleur (lijkt kleurstoffen te bevatten) incl. in de ontlasting.
• Gekookt ei (verre van volledig, maar om een fret aan het eten te krijgen toch een extra optie).
• De opties hieronder bevatten vleesrecepten. Let op dat ook de kwaliteit van vlees uit de supermarkt te wensen over laat. Ook wij mensen hebben last hebben van veel vleesschandalen met antibiotica en bacterien in vlees. Doe dit dus niet als je hier geen vertrouwen in hebt.
• Een kippenpoot koken en strippen (geen volledige voeding). Het liefst het bot een klap geven zodat het merg meekookt. Dit is voedzamer dan bijv. een kipfilet koken. Het meekoken van het bot en de merg geeft veel vlees smaak waardoor fretten het gekookt sneller lusten. Zeker als je het pureert met de bouillon. Bot geeft bij het koken ook mineralen af, dus probeer het kookvocht te hergebruiken bij bijv. het maken van poedervoeding, het weken van brokjes, etc.
• Vleesbrij recept, samengesteld door Karen Pedro in overleg met Dr. R. J. Corbee (Dierenarts, specialist diervoeding aan de Universiteit Utrecht), zie verdieping Voor de keuze van het vlees kun je met soorten variëren. Het is net wat de fret smakelijk vindt of waar het mogelijk een intolerantie voor heeft opgebouwd. Onbewerkt biologisch is kip, rund en varken het makkelijkst verkrijgbaar, waarvan kip en varken het meest neutraal van smaak zijn.
  
  Ingrediënten
  - 4 kippenbouten of een kleine kip
  - 2 karbonades
  - 2 eieren
  - Optioneel: hart e.a. orgaanvlees. Echter géén lever (te hoge hoeveelheid vitamine A) en nooit meer dan 10% van het totaalgewicht! Het geeft een vrij sterke smaak aan de brij. Het is bij deze gekookte brij niet noodzakelijk om organen toe te voegen.
  
  Bereidingswijze
  1. Vlees opzetten met 1/2 liter water en ongeveer 15 minuutjes zachtjes laten koken. Laten afkoelen.
  
  2. Vlees van het bot strippen en in de blender pureren. Zo nodig water toevoegen. De brij weer tot kookpunt brengen en 2 losgeklopte eieren er doorheen roeren. De brij van het vuur nemen en laten afkoelen.
  
  Waarschuwing: NOOIT gekookt bot aan je dier geven! Dit kan voor ernstige verstopping en/of perforaties zorgen.
  Het bot meekoken geeft een lekkere smaak en als je het bot openbreekt voor het koken, wordt het zeer rijke merg ook nog eens gebruikt voor extra smaak en vitamines.

Een fret met maag-darmproblemen heeft behoefte aan stabiliteit met eten. Werkt iets goed? Hou daar dan aan vast en probeer zelf ontspannen te blijven. Blijf er niet teveel mee bezig qua op zoek blijven naar nieuwe tips, maar hou vast aan wat werkt en blijf naar je fret kijken. Geef het tijd, want het nieuwe stabiliteit vinden duurt soms enkele weken tot maanden en het herstel van een tijdelijk maag-darmprobleem duurt soms langer dan een maand.