Fretteren

Fretteren is een vorm van jagen waarbij gebruik wordt gemaakt van fretten. Dit is vrijwel altijd de jacht op konijnen, waar we het ook op deze pagina over zullen hebben. Fretten worden soms ook ingezet voor de jacht op ratten, maar hieraan zijn grotere risico's verbonden voor de fret.

Fretteren wordt ingezet om de overlast en schade van konijnen te bestrijden. Denk aan begraafplaatsen, sporen, kwekerijen, sportvelden, weides waarin dieren zich makkelijk verstappen in de bouwen enzovoort... Fretteren is daarom geregeld van levensbelang. Goed voor de mensen en weidedieren dus en zielig voor de konijnen? Dat valt wel mee... Zo komt Myxomatose onder konijnen veel voor in Nederland en kan het dan ook geregeld voorkomen dat je een ziek konijn vangt. Dit is verder niet schadelijk voor de fret of mens maar een konijn is hier goed ziek van en doorgaat een flinke lijdensweg. Pas als er niets of te weinig gedaan wordt, dan krijgt Myxomatose sneller de overhand. Door de populatie goed onder de duim te houden, houden we ook onze konijnen gezond. Fretteurs (en ook andere jagers) zijn juist enorme natuurliefhebbers want je bent immers de hele dag in de natuur en met de natuur bezig.

Bij het fretteren wordt de complete bouw van de konijnen afgezet met fretteernetten (ook wel buidels genoemd) en/of kooitjes. De fret gaat daarna op inspectie in de bouw en tracht de konijnen die hierin zitten uit de bouw te laten springen. Het is dus niet de bedoeling dat de fret zijn prooi doodt! De fretteur blijft op dat moment muisstil en uit het zicht van het verlengde van de holen/pijpen en dus konijnen die moeten springen staan. Zodra het konijn in een net of kooi springt duikt de fretteur hierop. De konijnen worden dus levend gevangen. Drachtige of zogende konijnen kunnen bijvoorbeeld weer losgelaten worden zonder lichamelijk letsel.

Het jachtseizoen op konijnen is van 15 augustus tot en met 31 januari. Op zondag, nieuwjaarsdag, tweede paas- en pinksterdag, beide kerstdagen en hemelvaartsdag mag er niet worden gejaagd. Wanneer het daadwerkelijk schadebestrijding betreft mag echter het hele jaar door gejaagd worden. Om buiten het jachtseizoen de schade te bestrijden is voor fretteurs minder prettig, aangezien je dan te maken kunt krijgen met drachtige of zogende konijnen. Ook kunnen er dan natuurlijk jongen in de bouw liggen. Voedsters bouwen meestal een aparte bouw/pijp om hun jongen te werpen. Die maken ze telkens wat dicht na het voeden.

Een handig weetje is dat wilde konijnen niet bijten.

Vergunningen

Om te kunnen fretteren heeft de fretteur alleen de toestemming van de grondgebruiker nodig, met gelijknamig document. Dit document wordt door beide partijen ondertekend en is één jaar geldig. Omdat er geen gebruik wordt gemaakt van andere materialen is een jachtakte of andere vergunning niet nodig.

Je kunt het formulier toestemming grondgebruiker op deze website vinden, of download nu direct.

Eén van de lastigste punten is juist om grond te vinden... In vele gebieden zijn er al fretteurs actief. Om grond te vinden kun je het beste nagaan waar mensen in jouw regio met konijnenoverlast zoeken naar oplossingen, of natuurlijk gewoon langsgaan in gebieden waar je veel konijnen treft.

Materialen

Bij het fretteren wordt gebruik gemaakt van de Deben Ferret Finder. Iedere fret krijgt een zender om aan en halsband en d.m.v. een ontvanger kun je onder de grond opsporen waar en hoe diep je fret zit als het nodig is. Aan deze halsband worden belletjes gehangen om de fret hoorbaar te maken en voor de extra veiligheid eventueel een adreskoker. Bij voorkeur is de fret natuurlijk ook gechipt. De Ferret Finder is de grootste uitgave voor een fretteur om te kunnen fretteren.

De fret wordt meegenomen in een fretteerkistje met stro of hooi. Deze is precies groot genoeg voor één fret, zodat deze de warmte goed vast kan houden tussen het fretteren door. Sommige fretteerkistjes zijn gemaakt voor 2 fretten d.m.v. een schot ertussen.

Verder neemt een fretteur mee:

• De toestemming van de grondgebruiker
• Fretteernetten met pennen en evt. kooitjes
• Reserve batterijen voor de Ferret Finder en zender(s)
• Stevige spade, ook geschikt voor de bevroren ondergrond in de winter
• Muizen om de fret tijdens het fretteren ook te voorzien van voeding en vocht

De meeste materialen worden zelfgemaakt, zoals het fretteerkistje, de fretteernetten (met behulp van een boetnaald), pennen en kooien. Webshops voor fretteerbenodigdheden, waaronder de Deben Ferret Finder, vind je onder de links.

Gebruik nooit een muilkorf (absoluut onnodig wanneer de fret goed gevoedt is) of draagtas i.p.v. fretteerkistje. Deze laatste is gevaarlijk in het veld. Jij of omstanders (waaronder ook dieren) kunnen gemakkelijk op de draagtas gaan staan of zitten. In een kistje zit je fret altijd goed beschermt.

Kleding en weer

In de winter moet de kleding van een fretteur dik, liefst waterdicht en met onopvallende kleuren zijn. Goed schoeisel, handschoenen (die niet aan de netten blijven klitten) en een muts zijn het belangrijkste om de warmte goed vast te houden.

Sneeuw of regen zijn erg positief voor de fretteeromstandigheden. De konijnen zitten dan in de bouwen te schuilen voor het slechte weer, dus des te meer zijn er 'thuis'. Bij sneeuw kun je gemakkelijk zien welke bouwen belopen zijn. Echter moet je bij sneeuw wel stiller zijn, doordat je voetstappen onder de grond beter hoorbaar zijn.

Welke fretten zijn geschikt?

Bij het fretteren wordt de nieuwsgierigheid van de fret ingezet. Een goede fretteerfret is nieuwsgierig, slim, actief en alert en niet te groot (< 1000 tot 1200 gram). Meestal wordt daarom gefretteerd met moertjes. Zij zijn kleiner en passen beter door de holen/pijpen. Ook kan bij een kleinere fret het konijn eventueel gemakkelijker over de fret heen kruipen als het in een doodlopende pijp zit. Een fretteerfret is bij voorkeur niet angstig of schrikkerig. Het is natuurlijk ook erg prettig als de fret goed te hanteren is tijdens en buiten het fretteren. Een goede band tussen fretteur en fret is essentieel.

Een fret leren fretteren

Situaties tijdens het fretteren

Wanneer de gehele bouw is afgezet kan de fret langs één van de netten of kooien in de bouw worden gelaten. Een goede fretteerfret doorzoekt de complete bouw en komt daarna weer uit één van de holen/pijpen omhoog. Het is afwachten, soms lang. Het kan zijn dat een pijp maar een meter diep blijkt te gaan en de fret direct terug komt, of een bouw is groter dan gedacht. De fretteur zorgt dat de fret zich bij ieder net of iedere kooi heeft laten zien. Tijdens het doorzoeken zal de fret wanneer nog niet klaar dan ook weer terug de bouw in lopen na zich kort te hebben laten zien. De fretteur zet geregeld de fret terug, of wanneer bij een bepaalde uitgang nog niet gezien kun je de fret hier in zetten.

• Een fret kan in de bouw een konijn op de hielen blijven, soms in een doodlopende pijp. Sommige konijnen weigeren te springen. De fret wordt dan gelocaliseerd met de Ferret Finder en zowel fret als konijn kunnen worden uitgegraven.
• Wanneer er buiten het jachtseizoen wordt gefretteerd kunnen er jongen in een hol zitten waardoor de fret in de bouw kan blijven eten. Een goed gevulde fret is dus handiger tijdens het fretteren en verminderd dit risico.
• De fretteur kan vergeten zijn een pijp af te dekken. Het is dus handig om de bouwen te kennen wanneer de fretteur vaker op een grondgebied komt. Wanneer er een pijp vergeten wordt is de kans groot dat het konijn hieruit zal springen en het konijn 'gevlogen' is ;-).
• Er kunnen meerdere konijnen in een bouw zitten. Nadat er één springt duikt de fretteur hierop en zet zijn voet op de pijp of legt zo snel mogelijk een nieuw net voor een mogelijk volgend konijn.
• Wanneer je de halsband niet strak genoeg om doet kan het zijn dat je fret zonder halsband en zender naar boven komt. Het enige dat er dan op zit is deze uit te graven ;-).
• De fret kan een schop van een konijn krijgen en gewond raken.
• Het kan zijn dat een konijn ziek dat gevangen wordt ziek is. Zo komt Myxomatose veel voor in Nederland. De ziekte kenmerkt zich door zwelling van de oogleden, mond en anus. Myxomatose is verder niet schadelijk voor de fret of mens.
• Konijnen hebben vaak vlooien. Deze zie je meestal het eerst op de oren.
• Er kan een marter, bunzing of rat in de bouw aanwezig zijn.
• Na het fretteren controleert de fretteur de fret op teken.

Wanneer fretten goed aan elkaar gewend zijn kunnen er ook meerdere fretten tegelijk een bouw in. Sommige fretten werken zelfs goed samen.

De opbrengst

Direct na de vangst wordt het konijn gestrekt door de fretteur en daarna alle urine uit het konijn gedrukt/geknepen. Afhankelijk van het grondgebied waar gefretteerd wordt kan de opbrengst van enkele konijnen oplopen tot wel 20 op een dag. De konijnen kunnen gefileerd worden om voor eigen consumptie gebruikt te worden of als prooi voor de fretten. Na een dag fretteren is de fretteur dus nog niet zomaar klaar en staat deze als de opbrengst groot is nog uren in de keuken.