Ziektes
Hoe beter je je fret kent, hoe beter je symptomen aan je dierenarts kunt aangeven. Fretten laten pas symptomen zien als zij al heel erg ziek zijn.
Wanneer je je aan het inlezen bent over fretten, hoef je onderstaande informatie alleen vlug te scannen om te weten waar je ooit mee te maken kunt krijgen. De informatie die hier staat is alleen bedoeld voor fretteneigenaren die met ziektesymptomen, -klachten of -behandeling te maken hebben.
Meest voorkomend
Fretten (en pups in nesten) die slecht verzorgd worden (op gebied van hygiëne in de kooi, oormijtpreventie of onoplettendheid van de eigenaar: ofwel niet goed genoeg ingelezen of signalen negeren) hebben vaak een chronisch middenoorprobleem. Dit is vaak in de nestperiode al ontstaan. Verder zijn voorbeelden van niet goed inlezen beenmergdepressie, n.a.v. het niet castreren danwel een hormoonimplantaat plaatsen bij moertjes, en hondenziekte n.a.v. niet inenten. Typische frettenziektes die liefhebbers kennen en voorkomen hadden kunnen worden.
80% van de klachten bij (oudere) fretten zit hem in maag- en darmproblemen. Dit heeft een verschillende oorzaken. Fretten die slecht verzorgd zijn op het gebied van voeding zijn hierbij extra benadeeld: hun maagwand is vaak flinterdun na jaar in jaar uit brokken eten bijvoorbeeld. Helicobacter is een bacterie die iedere fret, zoals ieder wezen bacteriën bij zich draagt, standaard in de maag heeft. Waar honden en katten vanuit de moedermelk een bacterie meekrijgen die zorgt dat je preventief moet ontwormen krijgen fretten dat niet, maar zij hebben weer wel Helicobacter bij zich bijvoorbeeld. Deze bacterie gaat opspelen en schade aanrichten bij stress: één van de grootste problemen die fretteneigenaren met hun fretten hebben. Ook ervaren eigenaren proberen uit alle macht dus uit te vinden wat de beste voeding is, maar dus ook wat zoal stress oplevert en wat hierin gezonde (positieve) stress is en welke niet. Daar zijn we intussen erg ver mee. Zo krijgt iedere fret tegenwoordig bij voorkeur een eigen kooi.
Verder krijgen fretten krijgen snel ontstekingen en niet snel tumoren. Een dierenarts met weinig ervaring van fretten zal des te meer foute diagnoses stellen.
Nieuw Systemisch Corona Virus
Midden 2019 is door het Erasmus Medisch Centrum een nieuw type corona virus ontdekt bij de vele ernstig zieke jonge fretten.
Dit nieuwe corona virus is waarschijnlijk een mutatie van een van de eerdere frettencorona virussen. Het ziekte verloop is chronisch en dieren overlijden meestal pas na complicaties. Dit virus lijkt wijd verbreid in Nederland voor te komen. Vooral bij fokkers, in opvangen en pensions kan het virus makkelijk worden overgedragen. Het virus tast diverse organen aan en veroorzaakt een verminderde weerstand. Hierdoor zijn deze fretten gevoeliger voor secundaire bacteriële en parasitaire infecties.
Symptomen:
Nieuwe eigenaren hebben meestal niet door dat hun fretje ziek is omdat veel fretten al in het nest ziek zijn geworden. Het afwijkende gedrag vaak als normaal beschouwd omdat het diertje dit gedrag altijd al vertoonde.
De klachten die zieke dieren laten zien, zijn afhankelijk van de ernst van het aangetaste orgaan systeem. Hierdoor kunnen fretten verschillende klachten patronen laten zien. Klachten van het maagdarmkanaal en van een chronisch ontstoken middenoor komen het meest voor.
De dieren kunnen de volgende klachten laten zien:
- Symptomen van niet welbevinden: Afvallen, slechte vacht, verminderde activiteit, “plat” liggen, anaalklieren laten gaan, met oogjes knijpen.
- Symptomen van het maagdarmkanaal: Bek aflikken, brokjes naast het bakje eten, de hik, knagen, bek afvegen, rommelen met voerbakje, braken, afwijkende ontlasting enz.
- Symptomen van de keel: Hoesten, kokhalzen en verslikken.
- Symptomen van chronische middenoorontsteking: Tijdens brokjes eten vallen stukjes brok uit het bekje waardoor in en rond het voerbakje kruimels liggen, tranen tijdens eten enz.
- Symptomen van een gestoorde hormoonhuishouding: Bijvoorbeeld seksueel gedrag of een korter werkend implantaat.
- Symptomen door complicaties: Bijvoorbeeld secundaire bacteriële en parasitaire infecties.
Diagnostiek:
Het virus is momenteel in de praktijk niet met 100% zekerheid aan te tonen in zieke dieren, er is géén betaalbare test voor. Door de combinatie van symptomen en de uitslagen van diagnostische onderzoeken wordt de ziekte zeer aannemelijk gemaakt.
Het verloop van de ziekte:
Jonge fretten worden in het nest al besmet. In de loop van het eerste levensjaar worden diverse orgaansystemen aangetast en vertoond het fretje geleidelijk meer klachten.
De ziekte verloopt met “ups en downs”. Er zijn periodes waarin het beter en slechter gaat. Deze periodes hangen vaak samen met de rui periode in voor- en najaar en periodes van stress.
Behandeling:
Een behandeling waarbij het dier volledig geneest is momenteel nog niet mogelijk. Wel kan een eigenaar veel doen om het leven van de zieke fret zo aangenaam mogelijk te maken. Indien deze fretten op de juiste manier worden behandeld, wordt ze veel pijn en ellende bespaart en kunnen ze toch een behoorlijke leeftijd bereiken.
Stress vermijden:
- Liever geen operatie voor castratie of sterilisatie maar Suprelorin® implantaten om chemisch te castreren. Dit heeft tevens een positief effect op de bijnieren.
- Een fret is van nature een territoriaal dier. Het is beter om ze alleen te huisvesten (1 fret per huishouden) zodat ze hun eigen territorium hebben.
Voeding aanpassen:
- Het maagdarmkanaal is erg gevoelig voor secundaire infecties. Geef daarom geen voeding die ziekteverwekkende bacteriën of parasieten kunnen bevatten zoals rauw vlees, rauwe eieren of prooidieren.
- Fretten die pijn hebben met kauwen ten gevolge van de chronische middenoor ontsteking, varen wel bij zachte voeding zoals b.v. brokkenbrij. Fretten die erg misselijk zijn hebben helaas weer moeite met vloeibare voeding. Maak het dan extra smakelijk met bijvoorbeeld het RC Recovery Liquid of zalmolie.
Medicatie:
- Overleg medicatie met de behandelend dierenarts. Veel van deze fretten varen wel bij langdurige medicatie tegen misselijkheid. Het maakt het leven van deze fretten een stuk aangenamer en kan lijden verlichten.
- Door de verminderde weerstand zijn deze fretten erg gevoelig voor secundaire bacteriële maar ook parasitaire infecties. Laat hier onderzoek naar doen door de ontlasting te laten onderzoeken. Een behandeling is vaak effectief.
- Haarbal laxans tijdens de rui is nodig ter voorkoming van haarballen. Deze kunnen ontstaan bij een minder goed werkend maagdarmkanaal.
Goede hygiëne:
- Schep dagelijks de ontlasting uit de poepbak. Maak 1-2x per week de poepbak helemaal leeg en huishoudelijk schoon. Verwissel poepbakken elke week zodat de zojuist gebruikte bak een week in de kast blijft.
Wil je het onderzoek ondersteunen, doneer dan graag via de website: http://www.werkgroep-fret.nl
Overige ziektes
Voor de veelvoorkomende ziektes bij fretten verwijs ik je graag door naar de Frettenkliniek van Hanneke Roest. Hierop staat altijd de meest recente informatie an alles wat je wilt weten over deze ziektes. Volg de links voor de betreffende ziektes:
Operaties
Het is van groot belang dat de juiste narcose gebruikt wordt voor een fret. Wil je weten welke voorbereiding en nazorg er nodig is of welke zorg een ouder fretje nodig heeft voor een operatie? Klik dan hier voor gedetailleerde informatie.
Opereren of niet?
Want wanneer heeft een operatie nou nut en wanneer niet...
Uiteindelijk draait het om hoe gezond je fret nog is oftewel hoeveel levensverwachting je fret nog heeft, zonder veel pijn en om nog een gelukkig leven voort te kunnen zetten. Een specialist zoals bij de Frettenkliniek kan dit goed inschatten, maar ik durf rustig te zeggen vrijwel iedere andere dierenarts moet gokken. Al zouden ze de kwaal goed hebben bepaald, dan nog kennen zij de behandeling of kansen daarna vaak slecht.
Ga voor jezelf na:
- Welke kans biedt de operatie? Redt je het leven voor jaren, of enkel een paar maanden?
- Blijven er (chronische) problemen en medicatie over, of worden alle problemen verholpen?
- Is het de pijn voor je fret, moeite voor jullie allebei, maar ook het geld waard?
Er zijn best veel fretteneigenaren die hier moeite mee hebben. Met name de kansen zijn zeer moeilijk te bepalen wanneer je niet al geregeld de behandeling en gevolgen daarvan in de praktijk hebt meegemaakt... Ben je bang dat je achteraf spijt krijgt? Bezoek dan de Frettenkliniek voor goed advies. Wanneer je goed duidelijk maakt wanneer je iets acceptabel vindt en wanneer niet meer, wordt het advies feilloos op je afgestemd.
Blijf bovenal realistisch en laat je niet verblinden door de liefde voor je fretje. Het is fantastisch dat je de absoluut nodige medische onderzoeken/zorg biedt, maar ga niet over lijken.
Voeding na een operatie
Geef nooit rauw vlees na een operatie. De weerstand van je fret kan namelijk verlaagd zijn en dan kan je beter even geen rauw vlees geven. Het Waltham papje is makkelijk verteerbaar en ideaal om medicatie door te mengen mocht dat nodig zijn.
Nuchter houden
Als je je fretje 's ochtends vroeg rond 9 uur brengt wil de dierenarts nog wel eens aanraden om de avond ervoor moet stoppen met eten geven. Hier is niets van waar! Een fretje heeft een kort darmenstelsel en is na 4 uur al weer nuchter. Als je je fretje dus 's ochtends moet brengen haal dan rond een uur of 5 's ochtends zijn voerbakje weg.
