Allereerst gecondoleerd natuurlijk! Er is weinig informatie te vinden over wat je wel of niet moet en kunt doen als er een fretje overlijdt en hoe dan om te gaan met overgebleven maatjes, maar je zit natuurlijk vol met vragen en emoties als je ermee te maken krijgt.
Vergeet ook niet het overlijden te melden aan de databank waar de chip van je fret geregistreerd staat.
De meest humane manier van je fretje laten inslapen, is door eerst met bijv. een schaaltje Royal Canin Recovery Liquid of andere lekkernij als vitaminepasta de fret in narcose te brengen en dan de dodelijke injectie. Er bestaan ook dierenartsen die huisbezoeken doen en daardoor je fretje thuis kunnen helpen inslapen.
help! Ik heb nog maar 1 fretje over...
Het is niet onbelangrijk om te weten waaraan je fret is overleden. Zeker wanneer je nog meer fretten hebt. Was dit op voorhand nog niet bekend? Deel dan eens de manier van overlijden en mogelijke voorafgaande symptomen met je dierenarts en andere eigenaren. Deze worden vaak wel herkend en zo kan de oorzaak soms al worden ingeschat.
Zonder symptomen kun je er niet zomaar vanuit gaan dat een fret een hartstilstand kreeg of gestikt is. Met name bij jonge fretten is het natuurlijk ongewoon dat zij zomaar overlijden. Het overlijden wanneer een fret ADV heeft lijkt erg op een hartstilstand en eventuele andere virussen, verstoppingen in de darmen of kanker blijven zeer vaak onopgemerkt. Virussen staan natuurlijk boven aan het lijstje met oorzaken die je wilt uitsluiten om de gezondheid van je overgebleven fretten en eventuele nieuwkomers te bewaken.
In zo'n geval kun je het beste sectie laten verrichten bij een dierenarts. Het beste kan dit binnen een paar uur na overlijden plaatsvinden. Hoe meer ervaring je dierenarts met fretten heeft hoe beter de resultaten worden geïnterpreteerd, want ook hier geldt: doorgaans weten de meeste dierenartsen zéér weinig van fretten.
Wanneer het niet mogelijk is de sectie binnen een paar uur te laten uitvoeren en je je fretje wilt bewaren tot dit wel kan, kun je je fret het beste in een natte doek (niet te nat) in de koelkast leggen of ergens anders waar hij/zij koel blijft. Liever niet invriezen.
Sectie laten doen kost doorgaans tussen de € 50 en € 100 maar prijzen lopen erg uiteen.
Wat je na het overlijden het prettigst vindt, is erg persoonlijk. Je kunt ervoor kiezen je fret bij de dierenarts 'achter te laten' wanneer je deze in hebt laten slapen. In dit geval wordt je fret 'vernietigd' met andere dieren en vee. Meestal is dit gratis, maar een enkele dierenarts vraagt enkele euro's hiervoor.
Ook kun je ervoor kiezen je fret te begraven. Er zijn dierenbegraafplaatsen waar je dier een eigen plekje kan krijgen en daar begraven wordt. Een andere optie is om je huisdier zelf te begraven, maar hier zitten regels aan verbonden. Een huisdier mag enkel in de eigen tuin begraven worden. Op openbare plekken zoals een park etc. is dus verboden. Wanneer je in een flat woont kun je, als je graag wilt begraven, familie vragen of zij hun tuin hiervoor open stellen. Er zijn verder 2 regels aan het begraven zelf gebonden: het graf moet minimaal 1 meter diep zijn en het dier mag niet gewikkeld zijn in een plastic zak. Kies een mooie houding voor je fret, mocht deze nog niet stijf zijn geworden. Wanneer je een paar dagen wilt wachten met begraven, kun je ervoor kiezen om eerst in te vriezen tot je aan de begrafenis toe bent.
Natuurlijk kun je ook bij een dierencrematorium je fret laten cremeren, en deze uitstrooien of in een urn bij je houden. Na het overlijden van je fret kun je het crematorium bellen voor een afspraak om je fret langs te brengen. Kies een mooie houding voor je fret, mocht deze nog niet stijf zijn geworden.
De laatste mogelijkheid of om je fret 'weg te geven aan de wetenschap'. Soms overlijdt een fret op een uiterst bijzondere wijze, en vraagt de dierenarts of zij sectie mogen verrichten op hun kosten. In sommige gevallen is het mogelijk om je fret dan alsnog terug te krijgen, maar in andere gevallen gebeurt er vervolgens hetzelfde als wanneer je je fret bij de dierenarts achterlaat na inslapen: de overblijfselen worden vernietigd met andere dieren en vee.
Het is goed om je fret(ten) afscheid te laten nemen van je overleden fret. Een verdwenen maatje levert bij je fret(ten) ook vragen op en hier kunnen ze erg overstuur van raken. Als gevolg hiervan is zoekgedrag naar hun maatje een veelvoorkomende reactie. Dit hoeft niet altijd zo te zijn. Een fret is in de eerste plaats een solitair dier die meestal niet een sociale band vormt. Bekijk de situatie daarom vanuit het oogpunt van je fret. Bied afscheid nemen aan, maar sta niet al te vreemd te kijken als ze hier geen interesse in hebben.
Als je fret(ten) dit op prijs stellen kun je hen afscheid laten nemen door je overleden fret op de grond te leggen en hen zelf de kans bieden om ernaartoe te lopen. Hou het zo vrij mogelijk en forceer niets. Hem/haar even laten ruiken aan je overleden fret helpt bij het rouwproces van je fret(ten). Het is vaak heel mooi om te zien hoe zij afscheid nemen. Vaak doen zij dit door het kort ruiken aan het oortje en daarna weer hun eigen weg te gaan.
Hechte maatjes kunnen best even overstuur zijn door het verlies of deze confrontatie maar de meeste fretten gaan er erg vredevol mee om door hun solitaire basis. Een veelvoorkomende reactie is dat je fret(ten) wat rustiger worden dan gebruikelijk. Je fret(ten) de mogelijkheid geven afscheid te nemen is een goed proces om het verlies te kunnen verwerken.
Let goed op het gedrag wat je fret vertoont en vraag zonodig hulp op fora wat je het beste kunt doen. Er zijn natuurlijk talloze scenario's mogelijk door leeftijden, karakterverschillen, oorzaken van overlijden, manieren van overlijden, manieren van rouwen en noem het maar op. Toch zijn er een aantal zaken die aan kunnen geven of je fret behoefte heeft aan een nieuw maatje of niet.
Troost bieden
Gaat je fret lekker zijn eigen gangetje zoals gebruikelijk, ga hem/haar dan niet extra troosten. Mist je fret wel duidelijk zijn/haar maatje, troost dan wel. Zoekgedrag of ander afwijkend gedrag duidt er op dat je fret niet lekker in zijn/haar vel zit. Troost kun je bieden met wat extra knuffelen, meer speelmomenten maar bijvoorbeeld korter en wat extra lekkernijen.
Nieuw maatje nodig of niet?
Geen gemis:
Wanneer je een wat ouder fretje hebt die niet veel blijk geeft een nieuw maatje te willen is het niet nodig op zoek te gaan naar een ander fretje. Ook kan het voorkomen dat je een fret hebt die sociaal erg dominant of territoriaal is, of angst heeft voor andere fretten. In zo'n geval is het eigenlijk altijd onmogelijk nog te koppelen met een nieuw fretje. Een fret met dit gedrag voelt zich beter op zichzelf. Besef je echt wel dat je nu de eigenaar bent van één fret in plaats van twee en dat dit verandering met zich meebrengt. Jij bent nu het maatje van je fret dus het is belangrijk om voldoende aandacht te geven en wellicht dus meer dan je gewend was. Wanneer je fret geen afwijkend gedrag vertoond maar meer naar jou toe trekt is dit ook een teken dat hij/zij jou nu als maatje begint te zien en daar genoeg aan heeft.
Wel gemis:
Het kan ook zo zijn dat je fret zijn overleden maatje gaat missen. Je zou bijna kunnen zeggen dat ze een depressie krijgen, die soms dagen of weken kan aanhouden. Fretten zijn gewoontedieren, en raken dus gehecht aan hun dagelijkse gang van zaken. Het wil dus niet zeggen dat je fret behoefte heeft aan een nieuw maatje wanneer dit gebeurd. Maar het betekent wel dat je fret zijn oude maatje en dagelijkse leefwijze daarmee mist. Soms duurt het ook enige dagen of weken voordat ze dit gemis tonen, alsof ze dan pas door hebben dat hun maatje niet meer terugkomt.
Pas op met fretten die dit gedrag vertonen maar tegelijk angstig zijn aangelegd. Juist angstige fretten hechten zit des te sneller aan hun leefwijze, waardoor zij een sterk gemis kunnen vertonen, maar tegelijk ook erg angstig zijn voor nieuwe situaties en/of fretten. Dit hoeft niet zo te zijn en het kan zijn dat een fret erg opgelucht is weer een nieuw maatje te krijgen op zo'n moment, maar indien je fret angstig reageert op andere volwassen fretten neem dit dan serieus. Een fret die zo angstig is heeft meestal zijn oude maatje als opvoeder / dominantere fret gezien en moet letterlijk leren alleen te leven. Meestal zijn dit dan ook fretten die vanaf jongs af aan met deze fret zijn opgegroeid en hebben een wat volgzamer karakter gehad, waardoor deze nooit helemaal op eigen pootjes hebben gestaan. In feite was het een net iets meer onzekere fret, waardoor deze zich is gaan vastklampen aan zijn partner. Een pup bij een dergelijke fret zetten is vaak minder bedreigend, maar heeft zeker niet altijd zin, aangezien zij zich dan ineens het tegenovergestelde (als opvoeder / dominanter) moeten gaan gedragen wat dus het tegenovergestelde is van hun aard. Dit is zeer ongewenst voor een fret die probeert zich bij elkaar te rapen en kan op termijn voor gezondheidsklachten ten gevolge van stress zorgen.
Fretten die een sterk gemis tonen en depressief worden kunnen plotseling erg ziek worden door deze stressgolf. Mits zij al iets onder de leden hadden kan dit dus ook plotseling sterk verergeren, mogelijk zelfs met de dood tot gevolg. Let wel: een overlijden is alleen mogelijk als zij dus al iets, evt. zelfs ongemerkt al voor langere tijd, onder de leden hadden. Een gezonde fret doorstaat deze stress ofwel prima, ofwel wordt eenmalig ziek. Zij krijgen bijv. een maagontsteking of -bacterie (helicobacter is veelvoorkomend) van de stress, die na de juiste medicatie weer verholpen kan worden.
Eenmaal alleen, weer opgekrabbeld en de juiste aandacht voor je fret hou je er een zéér sterke band met een dergelijke fret aan over.
Concluderend:
In de meeste gevallen (uitzonderingen daargelaten) is het niet nodig om een nieuw maatje te zoeken, met of zonder blijk van gemis. Om gemis te voorkomen is het beter om al ruim voor je fretten ouder en ziek worden, deze apart in een kooi te houden en wel samen te laten loslopen. Dit heeft eigenlijk op alle fretten een zeer positief effect. Het is dan ook zelfs merkbaar voor baasjes dat een fret opgewekter oogt als deze zijn eigen territorium heeft. Wanneer beide fretten nog leven, raken zij er snel vertrouwd mee dat zij deze nog steeds buiten de kooi zien. Zodra de fret overlijdt, zijn zij al zo vertrouwd met voor zichzelf een kooi hebben, dat er geen depressie optreedt.
Ik wil graag een nieuw maatje proberen te koppelen, maar hoe en hoe snel?
Voor jezelf kan de klap van het verlies hard aankomen en waarschijnlijk staat je hoofd dan nog niet naar een nieuw fretje. Tegen de tijd dat jij er echter wel weer behoefte aan krijgt, is je fret vaak al gewend aan in zijn eentje leven. Dit duurt namelijk maar 1 tot 2 weken bij fretten.
Wil je dus toch proberen te koppelen, wees dan op tijd hiermee. Hiervoor kun je het beste naar een opvang gaan samen met je overgebleven fret, om ter plaatste te bekijken of je fret uberhaupt wel behoefte heeft aan een ander fretje dan zijn maatje, en zo ja met welke het goed klikt. Het koppelen van fretten is erg moeilijk, zeker op een leeftijd vanaf 3 à 4 jaar. Daarom is het goed hier hulp bij te hebben van een opvang. Wanneer je fret niet goed reageert op een fret van zijn eigen leeftijd, neem dit dan serieus. Soms werkt het met een pup alsnog, maar beoordeel het koppelen bij een pup op andere wijze dan bij een volwassen fret. Ondanks dat je bij een opvang bent is het slim jezelf ook in te lezen. . Het is belangrijk dat je fret zelf zijn/haar maatje kiest en je je eigen wensen op de 2e plaats zet. Onder links vind je alle opvangen in Nederland, zo goed als mogelijk up-to-date.
Lees voordat je gaat zoeken wel de informatie hieronder door over de oorzaak van overlijden, want voordat je een nieuwkomer in huis haalt is het belangrijk om bepaalde oorzaken uit te sluiten.
